စစ်မှန်၍ စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေးအတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများကို စနစ်တကျဖွဲ့စည်းပြီး ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများကို ကျင်းပပြုလုပ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးရန်
စစ်မှန်၍ စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေးအတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများကို စနစ်တကျဖွဲ့စည်းပြီး ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများကို ကျင်းပပြုလုပ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးရန်
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ် ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ အမှတ်စဉ် (၁) တွင် “ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းပြီး မဲစာရင်း စစ်ဆေးခြင်းများအပါအဝင် လုပ်ဆောင်သင့်၊ လုပ်ဆောင်ထိုက်သည်များကို ဥပဒေနှင့်အညီ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ အမှတ်စဉ် (၅) တွင် “အရေးပေါ်ကာလ ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ပြီးစီးပါက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်)နှင့် အညီ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအား ပြန်လည် ကျင်းပ၍ အနိုင်ရသည့်ပါတီအား ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများနှင့်အညီ နိုင်ငံတော်တာဝန်အား လွှဲအပ် နိုင်ရေး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်” ဟူ၍လည်းကောင်း သတ်မှတ်ပြီး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိရာ မိမိတို့အနေဖြင့် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်များ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ထားမှု များကို သိရှိလေ့လာထားရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။
စစ်ပြီးခေတ် ရွေးကောက်ပွဲများကို မူလက ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးတစ်ဦး ခန့်ထားပြီး ယင်း၏ စီမံခန့်ခွဲမှု၊ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲများကို ကျင်းပခဲ့ကြပါသည်။ ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးများ သည် အများအားဖြင့် တရားရေးဌာန တွဲဘက်အတွင်းဝန်၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကိုပါ ပူးတွဲ ထမ်းဆောင်ကြပါသည်။ အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များသည် ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးများအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါသည် -
(က) ဦးကာစီ
( ခ ) ဦးလှရှိန်
( ဂ ) ဦးကျော်
(ဃ) ဦးလှိုင်ဘွား
( င ) ဦးစံညွန့်
( စ ) ဦးဘဌေး
(ဆ) ဦးအုန်းဖေ
၁၉၆၁ ခုနှစ်၊အက်ဥပဒေ အမှတ်-၇ အရ ပြင်ဆင်ထားသော ပုဒ်မ ၁၁၃ (ခ) (၁) တွင် ပါလီမန်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်နှစ်ရပ် တွဲဖက်အစည်းအဝေး၏ သဘောတူညီချက်ကိုရယူ၍ နိုင်ငံတော်သမ္မတ ကိုယ်တိုင် လက်မှတ်ရေးထိုး တံဆိပ်ခပ်နှိပ်သည့် အမိန့်စာဖြင့် ခန့်ထားသော ရွေးကောက်ပွဲ မင်းကြီးချုပ်နှင့် အခြားလေးဦးထက် မပိုသော ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးများပါဝင်သော ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းရမည်ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ပုဒ်မ ၁၁၃ (ခ) (၂) အရ ရွေးကောက်ပွဲ မင်းကြီးချုပ်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးများကို ပါလီမန်ဖျက်သိမ်းသည့်အခါတွင် ခန့်အပ်ရန် လိုအပ်ပါက နိုင်ငံတော်သမ္မတက ခန့်ထားနိုင်ရန်၊ သို့ရာတွင် အဆိုပါ ခန့်ထားခြင်းအတွက် ပါလီမန်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်နှစ်ရပ် တွဲဖက်အစည်းအဝေး၏ သဘောတူအတည်ပြုချက်ကို နောက်ပါလီမန်၏ ပထမညီလာခံတွင် ရယူရမည်ဟူ၍လည်းကောင်း ပြဋ္ဌာန်းချက်ပါရှိပါသည်။
ယင်းအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ချက်အရပင် ပုဒ်မ ၁၁၃-က အဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ဖြည့်စွက် ထည့်သွင်းရာ၌ ရွေးကောက်ပွဲအရပ်ရပ်အတွက် မဲစာရင်းများပြုလုပ်ခြင်းနှင့် လည်းကောင်း၊ ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပခြင်းနှင့်လည်ကောင်း၊ အခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို သို့တည်းမဟုတ် ပါလီမန်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်နှစ်ရပ် လုပ်ငန်းစဉ် နည်းဥပဒေ များကို သို့တည်းမဟုတ် ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံတော်သမ္မတ ရွေးကောက်တင်မြှောက်မှု အက်ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို မထိခိုက်စေဘဲ အခြားတရားဥပဒေတစ်ခုခုအရ ရွေးကောက်ပွဲ များကျင်းပခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကြီးကြပ်ရေး၊ ညွှန်ကြားရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာတို့သည် ပုဒ်မ ၁၁၃ - ခ အရ ဖွဲ့စည်းသော ကော်မရှင်၌ တည်ရှိရမည်ဟု အတိအလင်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။
ယင်းအချက်များကို ထောက်ရှုပါက မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲများသမိုင်းတွင် အရေးကြီးသော အဆစ်အချိုးတစ်ခုအဖြစ် တွေ့မြင်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ရှေးယခင်ခေတ်အဆက်ဆက်က ရွေးကောက်ပွဲများကို ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးသူ တစ်ဦးတည်း၏ သဘောဖြင့်သာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာမှ အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၁၁၃ ကိုပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်းဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲများကို ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးချုပ်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီးများက အဖွဲ့ဖြင့် တာဝန်ယူ စုပေါင်းဆောင်ရွက်လာသည်ကို တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ရုံးအဖွဲ့အတွက်ပင် ဝန်ကြီးအဖွဲ့က ဝန်ထမ်းဦးရေ၊ ရာထူးများ၊ လစာများကို သဘောတူညီချက်ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါသည်။
ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၁၁၃ ကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲသမိုင်းတွင် တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းက ရွေးကောက်ပွဲကိစ္စအဝဝကို တာဝန်ယူရမည့်အစား အဖွဲ့၊ ကော်မရှင်ဖြင့် တာဝန်ယူသည့်စနစ်ကို ကူးပြောင်းခဲ့သည့် မှတ်သားထိုက် သည့် မှတ်တိုင်တစ်ခုအဖြစ် ယူဆနိုင်ပါသည်။
၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ (၂) ရက်နေ့မှစ၍ တော်လှန်ရေးကောင်စီက နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူခဲ့ပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအသစ် ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းရန် ရှိနေသည့်အတွက် ၁၉၇၃ ခုနှစ်အထိ ရွေးကောက်ပွဲများကို ကျင်းပခြင်း မပြုနိုင်ခဲ့ပါ။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြည်သူများက အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူ့ ဆန္ဒခံယူပွဲများ ကျင်းပနိုင်ရန် ၁၉၇၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ (၁၄) ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော်လှန်ရေးကောင်စီကဥပဒေအမှတ် ၉ အဖြစ် “၁၉၇၃ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ် သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူကြမ်းအတည်ပြုရေး၊ ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲ ဆိုင်ရာဥပဒေ” ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲဆိုင်ရာဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက် များအရ ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော်လှန်ရေးကောင်စီသည် “၁၉၇၃ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူကြမ်း အတည်ပြုရေး၊ ပြည်လုံးကျွတ် ဆန္ဒခံယူပွဲဆိုင်ရာနည်းဥပဒေများ” ကိုလည်း ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် ပြည်လုံးကျွတ် ဆန္ဒခံယူပွဲကို ၁၉၇၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၁၅) ရက်နေ့မှ (၃၁) ရက်နေ့အထိ ကျင်းပခဲ့ပါသည်။
ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲဆိုင်ရာဥပဒေနှင့်အညီ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဒိန်ရတန်နှင့် အဖွဲ့ဝင်(၂၅) ဦး၊ စုစုပေါင်း (၂၆) ဦးတို့ ပါဝင်သော ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲကျင်းပရေးကော်မရှင်ကို တော်လှန်ရေးကောင်စီက ကြေညာချက်အမှတ် (၁၀၅)ဖြင့် ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပါသည်။ ယင်းတို့မှာ -
(၁) |
ဦးဒိန်ရတန် အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
ဥက္ကဋ္ဌ |
(၂) |
ဦးစိုးရ အဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်သူ့ငွေစာရင်းကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၃) |
ဦးကြည်မြ ဥက္ကဋ္ဌ၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၄) |
ဦးထွန်းမြင့် (လင်းခေး) အကြံပေးအရာရှိ (၁)၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကော်ပိုရေးရှင်း |
အဖွဲ့ဝင် |
(၅) |
ဦးရွှေမြ အငြိမ်းစားအတွင်းဝန်ချုပ် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၆) |
ဦးကျော်ဇံဦး တာဝန်ခံ၊ ဥပဒေပညာရပ်ဆိုင်ရာပြင်ပစာစစ်အဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၇) |
ဦးခင်မောင်ဖြူ အဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းရွေးချယ်လေ့ကျင့်ရေးအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၈) |
ဦးမောင်မောင်ကျော်ဝင်း အဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းရွေးချယ်လေ့ကျင့်ရေးအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၉) |
ဦးလဇွမ်တန်ဂျီး အငြိမ်းစားဗိုလ်မှူးချုပ် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၀) |
ဦးအေမြလေး အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၁) |
ဦးဘူးရယ် အဖွဲ့ဝင်၊ ကယားပြည်နယ်လုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၂) |
ဦးသာဒင် အဖွဲ့ဝင်၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၃) |
ဦးစောလှထွန်း အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၄) |
ဦးဆန်ခိုလျင်း အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၅) |
ဦးထွန်းအေး အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၆) |
ဦးသိန်းဖေမြင့် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၇) |
ဦးထပ်လှိုင်း လယ်ယာခြံလုပ် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၈) |
ဒေါက်တာမန်းသက်စံ ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဗဟိုလက်တွေ့ သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၉) |
ဦးတင်ညွန့် အဖွဲ့ဝင်၊ ဟော်တယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးကော်ပိုရေးရှင်း |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၀) |
ဦးတင်ဧ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ မြန်မာစာကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၁) |
ဦးဆဝစ် အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေသစ်(မူကြမ်း) ရေးဆွဲရေးကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၂) |
ဦးစောအီရယ် အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေသစ်(မူကြမ်း) ရေးဆွဲရေးကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၃) |
သခင်အောင်မင်း အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေသစ်(မူကြမ်း) ရေးဆွဲရေးကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၄) |
ဦးလွင်မောင် အတွင်းရေးမှူး၊ တရားဥပဒေနှင့် ပြည်သူ့စီမံခန့်ခွဲရေးရာကော်မတီ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၅) |
ဦးလှထွန်းဖြူ အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေသစ်(မူကြမ်း)ရေးဆွဲရေးကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၆) |
ဦးဇော်ဖေ ကော်မတီဝင်၊ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးရာကော်မတီ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
ပြည်လုံးကျွတ် ဆန္ဒခံယူပွဲကျင်းပရေးကော်မရှင်တွင် တောင်သူလယ်သမားနှင့် အလုပ်သမား ကိုယ်စားပြု ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ နိုင်ငံရေးနှင့် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲရေးတို့၌ အတွေ့အကြုံရှိသူများ၊ ဥပဒေ ပညာရှင်များ၊ စာပေအနုပညာရှင်များ၊ အတတ်ပညာရှင်များ၊ လူထုလူတန်းစားအလွှာ အသီးသီးမှ ပုဂ္ဂိုလ်များအပြင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ကိုယ်စားပြုပုဂ္ဂိုလ်များကလည်း အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပါသည်။ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများ၊ မြို့နယ်ကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲများ၊ ရပ်ကွက်နှင့် ကျေးရွာအုပ်စုကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲများကိုလည်း ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံ ယူပွဲကျင်းပရေးကော်မရှင်က ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် သတ်မှတ်ကာလ ဖြစ်သော ၁၉၇၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၁၅) ရက်နေ့မှ (၃၁) ရက်နေ့အတွင်း ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲကို နိုင်ငံတော်တစ်ဝန်းလုံးတွင် ကျင်းပခဲ့ပါသည်။
၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃) ရက်နေ့စွဲပါ တော်လှန်ရေးကောင်စီကြေညာချက် အမှတ် (၁၁၀) ဖြင့် ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေကို ပြည်သူအပေါင်းက ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲကြီးဖြင့်အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းပြီးကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါသည်။
အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ ကောင်စီအဆင့်ဆင့်သို့ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်နိုင်ရန်နှင့် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ရာတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးကောင်စီက ဥပဒေအမှတ် (၂) ဖြင့် ၁၉၇၃ ခုနှစ်၊ ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့်ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေကို လည်ကောင်း၊ ၁၉၇၃ ခုနှစ်၊ ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေများကိုလည်းကောင်း ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့ပါသည်။
၁၉၇၃ ခုနှစ်၊ ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကော်မရှင်ဥပဒေအရ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုးရနှင့် အဖွဲ့ဝင် (၂၆) ဦး၊ စုစုပေါင်း (၂၇) ဦး ပါဝင်သော ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီ အဆင့်ဆင့်ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကော်မရှင်ကို ၁၉၇၃ ခု၊ ဒီဇင်ဘာလ (၁၇) ရက်နေ့တွင် ကြေညာချက်အမှတ် (၁၀၇) ဖြင့် ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပါသည်။ ယင်းတို့မှာ -
(၁) |
ဦးစိုးရ အဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်သူ့ငွေစာရင်းကော်မတီ |
ဥက္ကဋ္ဌ |
(၂) |
ဦးဒိန်ရတန် အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၃) |
ဦးကြည်မြ ဥက္ကဋ္ဌ၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၄) |
ဦးဦးသာထွန်း အထက်တန်းရှေ့နေ၊ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်(၁)ရုံး၊ စစ်တွေမြို့
|
အဖွဲ့ဝင် |
(၅) |
ဦးထွန်းမြင့် (လင်းခေး) အကြံပေးအရာရှိ (၁)၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကော်ပိုရေးရှင်း |
အဖွဲ့ဝင် |
(၆) |
ဦးရွှေမြ အငြိမ်းစားအတွင်းဝန်ချုပ် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၇) |
ဦးကျော်ဇံဦး တာဝန်ခံ၊ ဥပဒေပညာရပ်ဆိုင်ရာပြင်ပစာစစ်အဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၈) |
ဦးခင်မောင်ဖြူ အဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းရွေးချယ်လေ့ကျင့်ရေးအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၉) |
ဦးမောင်မောင်ကျော်ဝင်း အဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းရွေးချယ်လေ့ကျင့်ရေးအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၀) |
ဦးလဇွမ်တန်ဂျီး အငြိမ်းစားဗိုလ်မှူးချုပ် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၁) |
ဦးအေမြလေး အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၂) |
ဦးဘူးရယ် အဖွဲ့ဝင်၊ ကယားပြည်နယ်လုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၃) |
ဦးဘိုးခင် မြို့နယ်ပညာရေးမှူး၊ တောင်ငူမြို့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၄) |
ဒေါက်တာစောလှထွန်း အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၅) |
ဦးဆန်ခိုလျင်း အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၆) |
ဦးထွန်းအေး အဖွဲ့ဝင်၊ ဗဟိုလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၇) |
ဦးသိန်းဖေမြင့် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၈) |
ဦးထပ်လှိုင်း လယ်ယာခြံလုပ် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၁၉) |
သခင်အောင်မင်း အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေသစ်(မူကြမ်း) ရေးဆွဲရေးကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၀) |
ဒေါက်တာမန်းသက်စံ ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဗဟိုလက်တွေ့ သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၁) |
ဦးတင်ညွန့် အဖွဲ့ဝင်၊ ဟော်တယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးကော်ပိုရေးရှင်း |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၂) |
ဦးတင်ဧ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ မြန်မာစာကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၃) |
ဦးဆဝစ် အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေသစ်(မူကြမ်း) ရေးဆွဲရေးကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၄) |
ဦးစောအီရယ် အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေသစ်(မူကြမ်း) ရေးဆွဲရေးကော်မရှင် |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၅) |
ဦးအောင်ထွတ် တိုင်းလုံခြုံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်မှုကော်မတီဝင်၊ မော်လမြိုင်မြို့ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၆) |
ဦးလွင်မောင် အတွင်းရေးမှူး၊ တရားဥပဒေနှင့် ပြည်သူ့စီမံခန့်ခွဲရေးရာကော်မတီ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
(၂၇) |
ဦးဇော်ဖေ ကော်မတီဝင်၊ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးရာကော်မတီ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ |
အဖွဲ့ဝင် |
ပြည်နယ်၊ တိုင်း၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်နှင့် ကျေးရွာအုပ်စုများအလိုက် တာဝန်ယူ ကြီးကြပ် ဆောင်ရွက်ရမည့် ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများကို ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပါသည်။ ပြည်လုံးကျွတ် ဆန္ဒခံယူပွဲကျင်းပ ရေးကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများတွင် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပြီး ကျွမ်းကျင်၍ အတွေ့အကြုံရှိသူ အများစု ကိုပင် အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ဆက်လက်၍ တာဝန်ပေးအပ် ဖွဲ့စည်းခဲ့ ပါသည်။
ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ် တင်မြှောက် ပွဲများကို ၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၂၇) ရက်နေ့မှ ဖေဖော်ဝါရီ (၁၀) ရက်နေ့ အတွင်း ကျင်းပခဲ့ ပါသည်။ ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် အစည်းအဝေးအား ၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ (၂) ရက်နေ့တွင် စတင်ကျင်းပပြီး ၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ (၁၆) ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ပြည်သူ့လွှတ်တော် အစည်းအဝေးက ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲကျင်းပရေးဆိုင်ရာ ကော်မရှင် ဥပဒေကို အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။
ယင်းဥပဒေအရ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးစောဦး ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဆောင်ရွက်၍ အဖွဲ့ဝင် (၁၃) ဦး စုစုပေါင်း (၁၄) ဦးပါဝင်သော ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ဆိုင်ရာ ကော်မရှင်ကို ၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ (၁၆) ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသော ပြည်သူ့ လွှတ်တော် အစည်းအဝေးက တင်ပြချက်အတိုင်း အတည်ပြုပေးခဲ့ပါသည်။ ယင်းကော်မရှင်သည် ၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ (၁၆) ရက်မှ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ (၃၀) ရက်နေ့အထိ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းတို့မှာ -
(က) ဦးစောဦး ဥက္ကဋ္ဌ
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ ဒီပဲယင်း
(ခ) ဦးအုန်းကြည် အဖွဲ့ဝင်
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ အိမ်မဲ (၁)
(ဂ) ဦးတင့်လွင် အဖွဲ့ဝင်
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ လှည်းကူး (၁)
(ဃ) ဦးစောဘိုးခင် အဖွဲ့ဝင်
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ တောင်ငူ (၂)
(င) ဦးမြင့်သိန်း အဖွဲ့ဝင်
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ ကလေး (၂)
(စ) ဦးလွင်မောင် အဖွဲ့ဝင်
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ ဝမ်းတွင်း (၂)
(ဆ) ဦးဇော်ဖေ အဖွဲ့ဝင်
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ ဝေါ (၂)
(စ) ဦးခွန်သိမ်း အဖွဲ့ဝင်
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၊ သိန္နီ
(ဆ) ဒေါ်အေးမြင့် အဖွဲ့ဝင်
ပါတီယူနစ်အတွင်းရေးမှူး ၊ နတ္တလင်းမြို့နယ်
(ဇ) ဒေါ်မေမေအောင် အဖွဲ့ဝင်
ပါတီယူနစ်ကော်မတီဝင် ၊ အလုံမြို့နယ်
(ဈ) ဦးသိန်းဖေမြင့် အဖွဲ့ဝင်
ပင်တိုင်ဆောင်းပါးရှင်
(ည) ဒေါက်တာမန်းသက်စံ အဖွဲ့ဝင်
ဥက္ကဋ္ဌ ၊ သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့
(ဋ) ဦးအေးမောင် အတွင်းရေးမှူး
တွဲဖက်အရာရှိ ၊ အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန
ပြည်ထဲရေးနှင့်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန
(မ) ဗိုလ်ကြီးတင်စိုး တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး
တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး
ဌာနခွဲမှူး ၊ နိုင်ငံတော်ကောင်စီရုံး
ဒုတိယအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်းအတွက် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ များ ကျင်းပပေးရန်လည်းကောင်း၊ ယင်းပုံမှန်သက်တမ်းအတွင်း ကြားဖြတ်ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲများ ကျင်းပပေးရန်လည်းကောင်း ကော်မရှင်များကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်း ပေးခဲ့ပါသည် -
(က) ဒုတိယအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကော်မရှင် (၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်မှ ၁၉၇၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်)
(၁) ဒေါက်တာမန်းသက်စံ ဥက္ကဌ
ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်၊ ဗဟိုသုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့
(၂) ဦးဘမူ အဖွဲ့ဝင်
အဖွဲ့ဝင်၊ လုပ်ငန်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့၊
ကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီ၊ မြစ်ကြီးနားမြို့
(၃) ဦးလွီးဇီ အဖွဲ့ဝင်
အငြိမ်းစားမြို့ပိုင်၊ ဒီမောဆိုမြို့
(၄) ဦးသန်းမောင် အဖွဲ့ဝင်
အငြိမ်းစား၊ အတွင်းဝန်ကလေး၊ ဘားအံမြို့
(၅) ဦးနိန်လိန်း အဖွဲ့ဝင်
ပြည်နယ်ရုံးအဖွဲ့မှူး၊ ချင်းပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီ၊ ဟားခါးမြို့
(၆) ဦးဘို အဖွဲ့ဝင်
အထက်တန်းကျောင်းအုပ်နှင့် မြို့နယ်ပညာရေးမှူး၊ ကလေးမြို့
(၇) ဦးသန်းနိုင် အဖွဲ့ဝင်
လက်ထောက်တိုင်းပညာရေးမှူး၊ ထားဝယ်မြို့
(၈) ဦးစောဘိုးခင် အဖွဲ့ဝင်
အငြိမ်းစား၊ မြို့နယ်ပညာရေးမှူး၊ တောင်ငူမြို့
(၉) ဦးမျိုးဆွေ အဖွဲ့ဝင်
ကျောင်းအုပ်ကြီး၊ ဒေသကောလိပ်၊ ပခုက္ကူမြို့
(၁၀) ဒေါက်တာဖေသိန်း အဖွဲ့ဝင်
ပါမောက္ခချုပ်၊ ဆေးတက္ကသိုလ်၊ မန္တလေးမြို့
(၁၁) ဦးကြီးစိန် အဖွဲ့ဝင်
အထက်တန်းကျောင်းအုပ်နှင့်မြို့နယ်ပညာရေးမှူး၊
သံဖြူဇရပ်မြို့
(၁၂) ဦးစံသာအောင် အဖွဲ့ဝင်
ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်၊ အထက်တန်းပညာဦးစီးဌာန၊ ရန်ကုန်မြို့
(၁၃) ဦးသာဇံအောင် အဖွဲ့ဝင်
ပြည်နယ်ရုံးအဖွဲ့မှူး၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီ၊ စစ်တွေမြို့
(၁၄) ဦးကျော်အေး အဖွဲ့ဝင်
ဥက္ကဋ္ဌ၊ တရားသူကြီးအဖွဲ့၊ ရှမ်းပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီ၊
တောင်ကြီးမြို့
(၁၅) ဦးဘမြင့် အဖွဲ့ဝင်
ဘဏ်မန်နေဂျာ၊ မြောင်းမြမြို့
(၁၆) ဦးဇော်ဖေ အဖွဲ့ဝင်
ဗဟိုရေးရာကော်မတီအတွင်းရေးမှူး၊ ပါတီဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ်
(၁၇) ဦးမြင့်သိန်း အဖွဲ့ဝင်
ပါတီစည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးကော်မတီဝင်၊ ပါတီဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ်
(၁၈) ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်ငြိမ်း အတွင်းရေးမှူး
ဗဟိုရေးရာကော်မတီအတွင်းရေးမှူး၊ ပါတီဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ်
(၁၉) ဦးအေးမောင် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး
ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊
ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲကျင်းပရေးကော်မရှင်ရုံး
(ခ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၇၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၆ ရက်မှ ၁၉၇၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်)
(ဂ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၇၈ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်မှ ၁၉၇၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်)
(ဃ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၇၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်မှ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်)
(င) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁ ရက်)
တတိယအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်းအတွက် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲများ ကျင်းပပေးရန် လည်းကောင်း၊ ယင်းပုံမှန်သက်တမ်းအတွင်း ကြားဖြတ်ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ များ ကျင်းပပေးရန်လည်းကောင်း ကော်မရှင်များကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပါသည် -
(က) တတိယအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကော်မရှင် (၁၉၈၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁ ရက်မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၂ ရက်)
(ခ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၂ ရက်မှ ၁၉၈၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်)
(ဂ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၆ ရက်)
(ဃ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၆ ရက်မှ ၁၉၈၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်)
( င ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်မှ ၁၉၈၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂ ရက်)
စတုတ္ထအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်းအတွက် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ များ ကျင်းပပေးရန် လည်းကောင်း၊ ယင်းပုံမှန်သက်တမ်းအတွင်း ကြားဖြတ်ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲများ ကျင်းပပေးရန်လည်းကောင်း ကော်မရှင်များကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်း ပေးခဲ့ပါသည် -
(က) စတုတ္ထအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲကျင်းပရေးကော်မရှင် (၁၉၈၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂ ရက်မှ ၁၉၈၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်)
(ခ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်မှ ၁၉၈၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်)
(ဂ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်မှ ၁၉၈၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်)
(ဃ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီအဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင် (၁၉၈၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်မှ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်)
၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ်သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေသည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁၈) ရက်နေ့အထိ (၁၄) နှစ်ခန့်တည်ရှိခဲ့ပါသည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုသော ဆန္ဒပြမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းဆန္ဒပြပွဲ များကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ မြေပေါ်မြေအောက်အဖျက်သမားများ၏ အကြမ်းဖက်မှု၊ ခေါင်းဖြတ် သတ်မှု၊ ပြည်သူပိုင်ပစ္စည်းများ ဖောက်ထွင်းလုယက်မှု၊ ပြည်သူပိုင်အဆောက်အအုံများ ဖျက်ဆီးမှု အရှိန်အဟုန် မြင့်မားလာ သည်နှင့်အညီ ပြည်သူလူထု၏ အသက်အိုးအိမ်တို့၏ လုံခြုံမှုများမရှိ သလောက်ပင်ဖြစ် လာခဲ့ပါသည်။ မင်းမဲ့စရိုက်ကြီးစိုးလာပြီး အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား မှာလည်း ရပ်ဆိုင်းသလောက် ဖြစ်သွားခဲ့ရပါသည်။ ထိုစဉ်က ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အခြေအနေအရပ်ရပ် ကြောင့် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁၁) ရက်နေ့တွင် စတုတ္ထအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် အရေးပေါ်အစည်းအဝေးက တစ်ပါတီစနစ်နှင့် ပါတီစုံစနစ်အနက် မည်သည့်စနစ်ကိုလိုလား ကြောင်း ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲ မကျင်းပတော့ဘဲ ပါတီစုံစနစ်ဖြင့် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကို သုံးလအတွင်း ကျင်းပပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်အညီ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရေး ကော်မရှင်တစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းပေးရေးအတွက် နိုင်ငံတော် ကောင်စီက ပြည်သူ့လွှတ်တော်သို့ အဆိုပြုတင်ပြခဲ့ရာ ယင်းတင်ပြချက်အရ .. ပြည်သူ့ လွှတ်တော်က ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ(၁၁) ရက်နေ့တွင် တရားမျှတသော အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေး ကော်မရှင်တစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပါသည်။
ထို့နောက် ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များက မိမိတို့အထဲမှ ဦးဘဌေးအား ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ပေးအပ်ပြီး ကော်မရှင်အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအေးမောင် (ယခုရှေ့နေချုပ်) အား တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ကြပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကော်မရှင်တွင် အောက်ဖော်ပြပါပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။
(က) ဦးဘဌေး ဥက္ကဋ္ဌ
အငြိမ်းစား ဘဏ္ဍာတော်မင်းကြီး
(ခ) ဦးကျော်ညွန့် အဖွဲ့ဝင်
အငြိမ်းစား၊ ကနေဒါနိုင်ငံဆိုင်ရာ
သံအမတ်ကြီး
(ဂ) ဦးစန်းမောင် အဖွဲ့ဝင်
အငြိမ်းစား၊ ချွေတာစုဆောင်းရေးနှင့်
အာမခံစာချုပ်များမင်းကြီး
(ဃ) ဦးစောကြာဒိုး အငြိမ်းစားဗိုလ်မှူးချုပ် အဖွဲ့ဝင်
(င) ယခင်ပါလီမန်အမတ်နှင့် ယခင်ပြည်သူ့ အဖွဲ့ဝင်
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဆရာချယ်
(စ) ဦးအေးမောင် အဖွဲ့ဝင်/
ရှေ့နေချုပ် အတွင်းရေးမှူး
ကော်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းပေးပြီးနောက် ဒေါက်တာမောင်မောင် အမှူးပြုသော နိုင်ငံတော် ကောင်စီဝင် များနှင့် ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များ ဆွေးနွေးခဲ့ရာ၌ အလွတ်လပ်ဆုံးနှင့် အမျှတဆုံး ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးကို အမြန်ဆုံးအောင်မြင်စွာ ကျင်းပ နိုင်ရေးအတွက် ကော်မရှင်က လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် နိုင်ငံတော်ကောင်စီက အထောက်အကူပြု ရမည့်ကိစ္စရပ် များကို ဆွေးနွေးကြပါသည်။ ပါတီအဖွဲ့အစည်းများကို မျှမျှတတ မှတ်ပုံတင်ပေးရန်နှင့် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် လွတ်လွတ်လပ်လပ်မျှမျှတတ ရွေးကောက်နိုင်ရန် သံဃာတော်များ၊ ဘာသာရေးအသင်းအဖွဲ့များမှ သင့်လျော်သောပုဂ္ဂိုလ် များ၊ ရပ်မိရပ်ဖများ၊ ကျောင်းသားကျောင်းသူ များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် လိုအပ်သော အစီအစဉ်များပြုလုပ်ပေးရန် နိုင်ငံတော်ကောင်စီက မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါသည်။ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် များကလည်း တိုင်းပြည်အတွက် အရေးတကြီးလိုအပ် နေချိန်တွင် မိမိတို့ စေတနာဖြင့် အစွမ်းကုန် ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စစ်မှန်သောဒီမို ကရေစီကို လက်ခံသည့် ပါတီ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ရဟန်းသံဃာတော်များ၊ အခြားဘာသာရေး အသင်းအဖွဲ့များမှ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ ကျောင်းသားကျောင်းသူများနှင့် အများပြည်သူတို့၏ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု ရရှိရေးအတွက် လိုအပ်သည်တို့ကို လွတ်လပ်စွာ ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဆွေးနွေးပြီးလျှင် ကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များက မိမိတို့အထဲမှ ဦးဘဌေးအား ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ပေးအပ်ပြီး ကော်မရှင်အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအေးမောင်အား တာဝန် ပေးအပ်ခဲ့ကြပါသည်။
ကော်မရှင်သည် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပပေးရန် တောင်းဆို နေကြသော ရဟန်းရှင်လူ၊ ကျောင်းသားကျောင်းသူများ၊ ပြည်သူအများအပါအဝင် တာဝန်ရှိသော ခေါင်းဆောင်များအား ကော်မရှင်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြပြီး လိုအပ်သော အကြံဉာဏ်များပေးရန် ဖိတ်ခေါ်ကြောင်း ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။
ထို့အပြင် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကလည်း တပ်မတော်သားအားလုံးက ပါတီစုံပါဝင်သည့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ပွဲများ ကျင်းပရာတွင် လိုက်နာဆောင်ရွက်ကြ ရမည့် စည်းကမ်းများကို မြန်မာ့ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် မြန်မာ့အသံတို့မှတစ်ဆင့် အသံလွှင့် မိန့်ကြား လမ်းညွှန်ခဲ့ပါသည်။
စစ်မှန်သောပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးရာတွင် ဝန်ထမ်းများသည် မည်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီဝင် မဟုတ်ပါမှ နိုင်ငံတော်တာဝန်၊ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဘက်မလိုက်ဘဲ ဆောင်ရွက် နိုင်ကြမည်ဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများသည် မည်သည့်နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းဝင်မျှ မဖြစ်စေသင့်ကြောင်း ကော်မရှင်၏အကြံပြုချက်ကို နိုင်ငံတော်ကောင်စီက လက်ခံပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁၆) ရက်နေ့စွဲဖြင့် ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းကြေညာချက်တွင် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများသည် နိုင်ငံတော်အပေါ်သစ္စာရှိ၍ ပြည်သူ့ဝန် ကိုသာ ထမ်းဆောင် ရမည်ဖြစ်သဖြင့် ပါတီစုံစနစ်တွင် ကျင့်သုံးခဲ့သည့် အစဉ်အလာနှင့်အညီ တပ်မတော်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့စသော ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်း အဖွဲ့အစည်း အသီးသီး၊ နိုင်ငံပိုင်စီးပွားရေးဘုတ် ကော်ပိုရေးရှင်း အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ဝန်ထမ်းများနှင့် နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာမှ လစာခံစားကြသော အခြားဝန်ထမ်းများသည် ယင်းနေ့မှစ၍ မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ အပါအဝင် မည်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီ အဖွဲ့အစည်းဝင်မျှ မဖြစ်စေရဟု နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာမောင်မောင် ကိုယ်တိုင်လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ဝန်ထမ်းအသီးသီးသည် ထိုအချိန်မှစ၍ မြန်မာ့ဆိုရှယ် လစ်လမ်းစဉ် ပါတီဝင် အဖြစ်မှ ရပ်စဲသွားခဲ့ကြလေသည်။
သို့ရာတွင် နိုင်ငံတော်၏အခြေအနေမှာ တစ်နေ့တစ်ခြား ဆိုးရွားလာခဲ့ရာ ပြည်ထောင်စု မပြိုကွဲရေး အတွက် အချိန်မီထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁၈) ရက်နေ့၌ တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်၏အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ရပါသည်။ တပ်မတော် သည် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်း ပြီးလျှင် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁၈) ရက်နေ့စွဲဖြင့် ကြေညာချက်အမှတ် ၁/ ၈၈ ကို ထုတ်ပြန်၍ လက်ငင်း လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဖော်ပြခဲ့ရာ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးနှင့် လက်ရှိ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို ဆက်လက်ထားရှိရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပသည့်အချိန်တွင် အဆင်သင့်ဖြစ်နေစေရန်အတွက် စစ်မှန်သောဒီမိုကရေစီကို လက်ခံကျင့်သုံးမည့် ပါတီအဖွဲ့အစည်းများသည် ယခုအခါမှစ၍ ပြင်ဆင် ဖွဲ့စည်းနိုင်ကြောင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၂၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေး အဖွဲ့က ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကော်မရှင် ဥပဒေ (နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ဥပဒေအမှတ် ၁/ ၈၈) ကို ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့ ပါသည်။ ယင်းဥပဒေတွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်က ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည့် ကော်မရှင်ကိုပင် ဆက်လက်တာဝန်ပေးအပ်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ကော်မရှင်၏ တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့် များကိုလည်း ပြဋ္ဌာန်းအပ်နှင်းခဲ့ပါသည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၂၇) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေ (နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ ဥပဒေအမှတ် ၄/ ၈၈) ကိုလည်းကောင်း၊ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မေလ (၃၁) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ (နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေး အဖွဲ့ဥပဒေအမှတ် ၁၄/ ၈၉) ကိုလည်းကောင်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။
ထို့ပြင် ၁၄-၁၀-၁၉၈၈ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သည့် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့၏ (၈) ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်အရ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်ရုံး၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကော်မရှင်ရုံးကို ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးစီးသော သီးခြားရုံးတစ်ရုံးအဖြစ် ၁၄-၁၀- ၁၉၈၈ ရက်နေ့မှစ၍ အဆင့်မြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခွင့် ပြုခဲ့ပါသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကိုတာဝန်ယူကျင်းပရန် ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်ဖြစ်သော ပြည်နယ် နှင့် တိုင်းကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများ၊ ခရိုင်ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများ၊ မြို့နယ် ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများ၊ ရပ်ကွက်နှင့် ကျေးရွာအုပ်စုကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများကို ကော်မရှင်က ဖွဲ့စည်းပေး ခဲ့ပါသည်။ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲများတွင် လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်ပြီးသော စီမံခန့်ခွဲရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းများ နှင့် မည်သည့်ပါတီဝင်မှ မဟုတ်သော ဒေသခံများ၊ ပြည်သူတို့ ယုံကြည်လေးစားခြင်း ခံရသည့်ပုဂ္ဂိုလ် များကို ထည့်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ပါသည်။
ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလ (၂၇) ရက်နေ့ တွင် ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါတီအဖွဲ့အစည်း ၉၃ ဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၂၂၀၉ ဦးနှင့် တစ်သီးပုဂ္ဂလ ၈၇ ဦးတို့ အပါအဝင် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း စုစုပေါင်း ၂၂၉၆ ဦးတို့ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါသည်။
ယင်းရွေးကောက်ပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိလူဦးရေ ၄၅ သန်းကျော်ရှိသည့်အနက် ဆန္ဒမဲ ပေးပိုင်ခွင့် ရှိသူပေါင်းမှာ ၂၀၈၁၈၃၁၃ ဦး ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းသို့ ဆန္ဒမဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူများ အနက် လာရောက်ဆန္ဒမဲပေးသူပေါင်းမှာ ၁၅၁၁၂၅၈၄ ဦး ဖြစ်ရာ ဆန္ဒမဲပေးမှုရာခိုင်နှုန်းမှာ ၇၂.၅၉ ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သူ ၂၂၉၆ ဦးအနက် ၄၈၅ ဦး ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခြင်း ခံရပါသည်။ ယင်းရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၂၇ ပါတီမှ ၄၇၉ ဦးနှင့် တစ်သီးပုဂ္ဂလ ၆ ဦး၊ စုစုပေါင်း ၄၈၅ ဦးတို့ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်း ခံခဲ့ရပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရှိမှသာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ရန်ရှိသည့်ကိစ္စများကို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်နိုင်ပါမည်။ ဥပမာ ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေကို ကျင့်သုံးစဉ် အခါက ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပပြီးစီးသည့်အခါ ယင်းဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေနှင့် အညီ လွှတ်တော်များကို ဖွဲ့စည်းပြီး ဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက် နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမရှိသေးသဖြင့် ရွေးကောက်ခံထားရသော ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ပတ်သက်၍ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေအရ ပြီးပြည့်စုံအောင် ဆက်လက်ဆောင်ရွက် ခဲ့ပါသည်။
နိုင်ငံတော်တွင် ရေရှည်အကျိုးရှိပြီး ခိုင်မာသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သည့်အတွက် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီသည် ၁၉၉၃ ခုနှစ် မှစ၍ အမျိုးသားညီလာခံကို ခေါ်ယူကျင်းပပေးခဲ့သည်။
အမျိုးသားညီလာခံတွင် နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ဥပဒေရေးရာစသည့် ရှုထောင့်မျိုးစုံမှ အတွေ့အကြုံကြွယ်ဝသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များပါဝင်သကဲ့သို့ နိုင်ငံတော်အတွင်းတည်ရှိသည့် မြို့နယ်အားလုံးမှ တိုင်းရင်းသားကိုယ်စားလှယ်များလည်း ပါဝင်ခဲ့ကြပေသည်။
အမျိုးသားညီလာခံကျင်းပရာတွင် အခက်အခဲ အနှောက်အယှက်များ ကြုံတွေ့ခဲ့ရ သော်လည်း ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ချမှတ်ခဲ့သော နိုင်ငံတော်ရှေ့ဆက်သွားမည့် မူဝါဒလမ်းစဉ် (၇) ရပ်နှင့်အညီ အမျိုးသားညီလာခံကို ဆက်လက်ကျင်းပခဲ့ရာ ခိုင်မာသော နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေတစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်ရန်အတွက် အခြေခံရမည့်မူများနှင့် အသေးစိတ်အခြေခံ ရမည့် မူများကို အနှစ်သာရ ပြည့်ဝစွာ ချမှတ်နိုင်ခဲ့ကြသဖြင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၃) ရက်နေ့တွင် အမျိုးသား ညီလာခံသည် အောင်မြင်စွာပြီးမြှောက်ခဲ့ပေသည်။
အမျိုးသားညီလာခံက ချမှတ်ပေးခဲ့သည့် အခြေခံမူများ၊ အသေးစိတ်အခြေခံမူများ နှင့်အညီ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ရေးဆွဲခဲ့ကြသည်။
၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အတည်ပြုနိုင် ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၂၆) ရက်နေ့တွင် ကြေညာချက်အမှတ် (၃/၂၀၀၈) ဖြင့် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်တိုး အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် (၄၅) ဦး ပါဝင်သော ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲကျင်းပရေးကော်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲကို သက္ကရာဇ် ၁၃၇၀ ပြည့်နှစ်၊ ကဆုန်လပြည့်ကျော် (၁၀) ရက် (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉ ရက်) နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ပြီး ပြည်ထောင်စု သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေကို အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းအတည်ပြုပြီးနောက် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီသည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပုဒ်မ ၄၃၃နှင့် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ် (၁/၂၀၁၀) ဖြင့် ပြဋ္ဌာန်းထားသော ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃ တို့အရ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်း ပေးခဲ့ပါသည် -
(က) ဦးသိန်းစိုး ဥက္ကဋ္ဌ
(ခ) ဦးအင်ဇော်နော် အဖွဲ့ဝင်
(ဂ) ဦးခင်မောင်နု အဖွဲ့ဝင်
(ဃ) ဦးစောဘလှိုင် အဖွဲ့ဝင်
( င ) ဒေါက်တာဘမောင် အဖွဲ့ဝင်
( စ ) ဦးညွန့်တင် အဖွဲ့ဝင်
(ဆ) ဦးမောင်သာလှ အဖွဲ့ဝင်
( ဇ ) ဒေါက်တာစိုင်းခမ်းလှိုင် အဖွဲ့ဝင်
( ဈ ) ဦးအောင်မြင့် အဖွဲ့ဝင်
(ည) ဦးမြင့်နိုင် အဖွဲ့ဝင်
( ဋ ) ဒေါက်တာတင်အောင်အေး အဖွဲ့ဝင်
( ဌ ) ဒေါက်တာဒေါ်မြင့်ကြည် အဖွဲ့ဝင်
( ဍ ) ဒေါ်ခင်လှမြင့် အဖွဲ့ဝင်
( ဎ ) ဦးသာဦး အဖွဲ့ဝင်
(ဏ) ဒေါက်တာမောင်ထူး အဖွဲ့ဝင်
(တ) ဦးသာဌေး အဖွဲ့ဝင်
(ထ) ဦးဝင်းကြည် အဖွဲ့ဝင်
နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌရုံး၏ ၁၁-၃-၂၀၁၀ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၆/ နယက(ဥ)/ တဝ-၂ ဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရေး ကော်မရှင်ရုံးကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရုံးအဖြစ် ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ပေးခဲ့ပါသည်။
နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီက ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် ဒေါက်တာစိုင်းခမ်းလှိုင်အား ၁၇-၈-၂၀၁၀ ရက်နေ့မှစ၍ တာဝန်မှ နုတ်ထွက် ခွင့်ပြုကြောင်း ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၈ ရက်စွဲပါ ကြေညာချက်အမှတ် (၂/ ၂၀၁၀) ဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပြီး ဦးစိုင်းအောင်မင်းအား ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ၂၅-၈-၂၀၁၀ ရက်နေ့မှစ၍ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ကြောင်း ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်စွဲပါ ကြေညာချက်အမှတ် (၃/၂၀၁၀) ဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါသည်။
ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းစိုး အမှူးပြုသော ကော်မရှင် သည် . ပထမအကြိမ်ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပုဒ်မ ၃၉၉ နှင့်အညီ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့တွင် အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြီး သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များကို ရွေးကောက်တင်မြှောက် ပေးနိုင်ခဲ့ ပါသည်။
၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြီး ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပါတီစုံဒီမို ကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲများ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ပြည်ထောင်စု သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၃၉၈၊ ပုဒ်မခွဲ (က)၊ ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့ ဥပဒေပုဒ်မ ၉၊ ပုဒ်မခွဲ (င)တို့အရ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ရက်စွဲပါ ကြေညာချက်အမှတ် (၅/၂၀၁၁) ကိုထုတ်ပြန်၍ “ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်” ကို အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းပေး ခဲ့ပါသည် -
(က) ဦးတင်အေး ဥက္ကဋ္ဌ
( ခ ) ဦးမြင့်နိုင် အဖွဲ့ဝင်
( ဂ ) ဦးအောင်မြင့် အဖွဲ့ဝင်
(ဃ) ဦးသာဦး အဖွဲ့ဝင်
( င ) ဒေါက်တာဒေါ်မြင့်ကြည် အဖွဲ့ဝင်
( စ ) ဦးဝင်းကြည် အဖွဲ့ဝင်
(ဆ) ဦးညွန့်တင် အဖွဲ့ဝင်
( ဇ ) ဦးဝင်းကို အတွင်းရေးမှူး
နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးသာဦး၏ တင်ပြချက်အရ ၅-၆-၂၀၁၂ ရက်နေ့မှစ၍ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခွင့်ပြုကြောင်းကို နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် (၁၃/ ၂၀၁၂) ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ဦးဝင်းကိုအား ၂၇-၈-၂၀၁၂ ရက်နေ့မှစ၍ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ကြောင်းကို နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၇ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ်(၂၀/ ၂၀၁၂)ဖြင့်လည်းကောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ ပါသည်။ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရုံး ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးတင်ထွန်းအား ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ပေးအပ်ကြောင်း နိုင်ငံတော် သမ္မတရုံးက ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၁ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၁၈ ( ၁ )/ ၈/ သမ္မတရုံးဖြင့် အကြောင်းကြားခဲ့ပါသည်။
နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၉၈၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ)၊ ပုဒ်မခွဲငယ် (၈) နှင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃ တို့ပါပြဌာန်းချက်များအရ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် (၁/၂၀၁၅) ဖြင့် အောက်ဖော်ပြပါပုဂ္ဂိုလ်များအား ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များ အဖြစ် ထပ်မံခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပါသည် -
(က) ဦးအင်ဇော်နော်
(ခ) ဦးစိုင်းခမ်းဝင်း
(ဂ) ဦးစောဘလှိုင်
(ဃ) ဦးဟာကီး
(င) ဒေါက်တာမောင်မောင်ကြည်
(စ) ဦးစိုင်းနွံတောင်း
(ဆ) ဦးစိုင်းထွန်းသိန်း
(ဇ) ဒေါက်တာစိုင်းစံဝင်း
ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အေး အမှူးပြုသော ကော်မရှင် သည် ဒုတိယအကြိမ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၉၉ နှင့်အညီ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြီး သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်ပေးနိုင်ခဲ့ပါသည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြီး ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် နိုင်ငံတော်သမ္မတက ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာ နိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၃၉၈၊ ပုဒ်မခွဲ(က)၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ ဥပဒေပုဒ်မ ၉၊ ပုဒ်မခွဲ (င) နှင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥပဒေပုဒ်မ ၃ တို့ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၀ ရက်စွဲပါ ကြေညာချက် အမှတ်၊ ၄/၂၀၁၆ ကိုထုတ်ပြန်၍ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ ပါသည် -
(က) ဦးလှသိန်း ဥက္ကဋ္ဌ
(ခ) ဦးအောင်မြင့် အဖွဲ့ဝင်
(ဂ) ဦးစိုးရယ် အဖွဲ့ဝင်
(ဃ) ဦးထွန်းခင် အဖွဲ့ဝင်
(င) ဦးလှတင့် အဖွဲ့ဝင်
ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရုံး၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးတင်ထွန်းမှ ဆက်လက်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။
ထို့နောက် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၄ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ်၊ ၁၄/ ၂၀၁၇ ဖြင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ဦးမြင့်နိုင်နှင့် ဦးသန်းဌေး တို့အား လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၈ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ်၊ ၈/ ၂၀၁၉ ဖြင့် အောက်ဖော်ပြပါ ပုဂ္ဂိုလ်များအား ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် လည်းကောင်း ထပ်မံ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပါသည် -
(က) ဦးညွန့်စိန် အဖွဲ့ဝင်
(ခ) ဦးသက်ထွန်း အဖွဲ့ဝင်
(ဂ) ဦးမြင့်အောင် အဖွဲ့ဝင်
(ဃ) ဦးစောဒယ်နီရယ်ကြည် အဖွဲ့ဝင်
(င) ဦးအောင်စိုးဝင်း အဖွဲ့ဝင်
(စ) ဦးသန်းအောင် အဖွဲ့ဝင်
(ဆ) ဦးမင်းဆွေ အဖွဲ့ဝင်
(ဇ) ဦးဆွေတင့်လွင် အဖွဲ့ဝင်
ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှသိန်းအမှူးပြုသော ကော်မရှင် သည် တတိယအကြိမ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အခြေအနေအရပ်ရပ်ကြောင့် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာ နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေက အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအား ခေါ်ယူပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈-ခုနှစ်) ပုဒ်မ ၄၁၇ အရ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ပါသည်။ ယင်းနောက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၈၊ ပုဒ်မခွဲ (က) အရ နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာတို့ကို တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ထံသို့ လွှဲအပ်တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပြီး တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်မှ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် မဲစာရင်းများစစ်ဆေးခြင်းများ အပါအဝင် လုပ်ဆောင်သင့်၊ လုပ်ဆောင်ထိုက်သည်များကို ဥပဒေနှင့်အညီ ဆက်လက်လုပ်ဆောင် သွားနိုင်ရန်နှင့် အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ပြီးစီးပါက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈-ခုနှစ်)နှင့်အညီ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမို ကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအား ပြန်လည်ကျင်းပ၍ အနိုင်ရသည့်ပါတီအား ဒီမိုကရေစီ စံနှုန်းများနှင့်အညီ နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို လွှဲအပ်နိုင်ရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ နိုင်ငံတော်စီမံ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ်၊ (၇/ ၂၀၂၁)၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၉ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ်၊ (၄၃/ ၂၀၂၁)၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ်၊ (၈၆/ ၂၀၂၁) နှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ်၊ (၉၃/ ၂၀၂၁)၊ ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် (၁၁/ ၂၀၂၂)၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် (၂၆/ ၂၀၂၂)၊ ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ မေလ ၂ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် (၃၅/ ၂၀၂၂) တို့ဖြင့် ဦးသိန်းစိုး ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ဝင် ၁၇ ဦး စုစုပေါင်း ၁၈ ဦးဖြင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးခဲ့ပါသည် -
(က) ဦးသိန်းစိုး ဥက္ကဋ္ဌ
(ခ) ဦးသန်းထွန်း အဖွဲ့ဝင်
(ဂ) ဦးအောင်စောဝင်း အဖွဲ့ဝင်
(ဃ) ဦးသန်းဝင်း အဖွဲ့ဝင်
(င) ဦးစောဘလှိုင် အဖွဲ့ဝင်
(စ) ဦးစိုးဦး အဖွဲ့ဝင်
(ဆ) ဦးအောင်မိုးမြင့် အဖွဲ့ဝင်
(ဇ) ဦးအောင်လွင်ဦး အဖွဲ့ဝင်
(ဈ) ဦးသန်းစိုး အဖွဲ့ဝင်
(ည) ဦးဘရန်ရှောင် အဖွဲ့ဝင်
(ဋ) ဦးမြင့်ဦး အဖွဲ့ဝင်
(ဌ) ဦးခင်မောင်ဦး အဖွဲ့ဝင်
(ဍ) ဒေါ်နုမြဇံ အဖွဲ့ဝင်
(ဎ) ဦးမြင့်သိန်း အဖွဲ့ဝင်
(ဏ) ဒေါက်တာဘမောင် အဖွဲ့ဝင်
(တ) ဦးတင်မောင်ဆွေ အဖွဲ့ဝင်
(ထ) ဦးကိုကိုလွင် အဖွဲ့ဝင်
(ဒ) ဦးမင်းမင်းဦး အဖွဲ့ဝင်
ကော်မရှင်သည် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် ၅ ရပ်ပါ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများအား အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် မဲစာရင်းများစစ်ဆေးခြင်း၊ မဲမသမာမှု များနှင့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာပြစ်မှုများနှင့် မတရားပြုကျင့်မှုများအား စစ်ဆေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေနှင့်အညီ တည်ဆဲနိုင်ငံရေးပါတီ များ၏ ပါတီပိုင်ငွေစာရင်းနှင့် ပစ္စည်းစာရင်းများကို သက်ဆိုင်ရာဌာနဆိုင်ရာအဖွဲ့များ ပူးပေါင်း ပါဝင်သည့် စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့များနှင့် စစ်ဆေးခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာဥပဒေနှင့် နည်းဥပဒေ များအား ပြင်ဆင်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ဆွေးနွေးပွဲဆုံးဖြတ်ချက်၊ အကြံပြုတင်ပြ ချက်များအရ ရွေးကောက်ပွဲစနစ် ပုံစံပြောင်းလဲကျင့်သုံးနိုင်ရေးတို့အား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။